Zamislite betonsku sferu visoku 150 metara potopljenu u dva cilindrična postamenta tako da se vidi samo gornja polovina sfere. Na tri različita nivoa, kružno oko spomenika, nalaze se drvoredi čempresa koji potvrđuju njegovu grandioznost, a donji postament ima usek koji kao da nastavlja kružnicu sfere što ostavlja neobičan utisak. Na taj način, ovaj kenotaf veći od piramida u Gizi, izaziva dve suprotne iluzije. Iluziju da ogromna sfera lebdi u prostoru, ali i da je grobnica koja je na dnu šuplje sfere pokopana u zemlju. Ovo nikada izgrađeno monumentalno delo francuskog arhitekte Etjena Luia Bulea već svojim opisom i crtežima potvrđuje umetnikovo insistiranje na poetici javnog prostora, a umetnik ga je projektovao kao grobnicu namenjenu velikom fizičaru i matematičaru Isaku Njutnu.
Etjen Lui Bule je 1784. godine osmislio kenotaf za Njutna, više od 50 godina nakon njegove smrti, kada je zbog velikog doprinosa u nauci već čvrsto bio ustoličen kao jedan od najvećih simbola prosvetiteljstva. U Buleovim očima Njutn nije bio samo veliki naučnik već i simbol ljudske sposobnosti da se razume univerzum i to je dobro imati u vidu kada se pokuša dočarati osećaj koji bi grobnica ostavila na posetioca.
U samu šupljinu sfere se ulazi kroz dugačak tunel kroz koji se pešači u mraku. Ako bi posetilac u toku dana posetio grobnicu, tunel bi mu privikao oči na mrak i pripremio za nesvakidašnji prizor koji ga čeka unutar spomenika. Jedini izvori svetla bile bi sitne rupe na svodu koje bi propuštale dnevnu svetlost imitirajući zvezdani nebeski svod. Na taj način Bule je želeo da izazove kod posetioca utisak da zajedno sa grobnicom koja se nalazila u dnu sfere lebdi u beskonačnom prostranstvu svemira.
Ako bi se grobnica posetila noću, tada bi unutrašnjost sfere bila osvetljena ogromnom lanternom koja visi sa najviše tačke svoda. U tom slučaju spomenik bi ostavio upečatljiviji prizor ukoliko bi se posmatrao spolja, posebno iz balona koji su u Buleovo vreme bili popularni. Tada bi se u mračnoj noći samo naslućivala kupola kenotafa, a kroz sitne rupe u svodu bi dopirala svetlost lanterne što bi ostavilo utisak da spomenik na sebi ima zvezdano nebo, odnosno kao da ta sfera, koja u sebi čuva posmrtne ostatke Njutna, u sebi sadrži ceo svemir.
PARALAKSA PREPORUČUJE:
Kratak video o arhitekturi Etjena Luia Bulea
Video šetnje 3D modelom kenotafa
